Diaspor Gənclərinin Şuşada keçirilən III Yay Düşərgəsi çərçivəsində “Qarabağın inkişaf strategiyası” mövzusunda panel iclası keçirilib.

Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinin sədr müavini Elşad Əliyevin moderatorluğu ilə aparılan panel iclasında Qarabağ iqtisadi rayonuna daxil olan işğaldan azad edilmiş ərazilərdə (Şuşa rayonu istisna olmaqla) Azərbaycan Respublikası Prezidentinin xüsusi nümayəndəsi Emin Hüseynov, Şərqi Zəngəzur iqtisadi rayonuna daxil olan Zəngilan rayonunda Azərbaycan Respublikası Prezidentinin xüsusi nümayəndəsi Vahid Hacıyev, Şuşa Şəhəri Dövlət Qoruğu İdarəsinin İdarə Heyətinin sədri Məftun Abbasov, Kiçik və Orta Biznesin İnkişafı Agentliyinin İdarə Heyətinin sədr müavini Samir Hümbətov, Mədəniyyət Nazirliyi yanında Mədəni İrsin Qorunması, İnkişafı və Bərpası üzrə Dövlət Xidmətinin mədəni irsin qorunması şöbəsinin müdiri Ruslan Ənvərli, İqtisadiyyat Nazirliyinin Ərazilərin bərpası və inkişafı şöbəsinin müdir müavini Vüsal Qarayev, Azərbaycan Turizm Bürosunun Turizm məhsulunun inkişafı şöbəsinin rəhbəri Şərifə Həsənova çıxış ediblər.

Düşərgə iştirakçılarına Qarabağ və Şərqi Zəngəzur iqtisadi rayonlarında həyata keçirilən yenidənqurma, bərpa-tikinti işləri, açılacaq iş yerləri, turizm potensialı, tarixi-mədəni irsin qorunması və “Böyük qayıdış” layihəsi ilə əlaqədar planlar barədə ətraflı məlumat verilib.

Emin Hüseynov bildirib ki, Qarabağ iqtisadi rayonunda 2040-cı ilə qədərki üç mərhələdən ibarət olan bərpa planının ilk mərhələsinin 2026-cı ildə yekunlaşdırılması nəzərdə tutulub. Birinci mərhələyə Ağdam, Füzuli şəhər mərkəzlərinin, Hadrut, Suqovuşan qəsəbələrinin və 32 kəndin bərpa prosesi daxildir. O, Hadrut və Suqovuşan qəsəbələrinin, Talış və Tuğ kəndlərinin vacib turizm məntəqələrinə çevrilməsinin planlaşdırıldığını vurğulayaraq, Qarabağ iqtisadi rayonunda müxtəlif sahələr üzrə yaradılacaq iş yerlərinin statistikasını təqdim edib.

Vahid Hacıyev qeyd edib ki, Zəngilan şəhərinin özünəməxsus simasını formalaşdırmaqdan ötrü baş planda tarixi abidələrin, ətraf mühitin qorunması nəzərdə tutulub və müasir yanaşmalar tətbiq edilib. Zəngilan şəhəri kiçik mərtəbəli binalardan və fərdi yaşayış evlərindən ibarət olacaq. İşğal illərində Zəngilanın ekosisteminə vurulan zərəri aradan qaldırmaq məqsədilə rayon ərazisində indiyədək 2000 çinar ağacı və 1000 kiloqrama yaxın palıd toxumu əkilib. Minalardan təmizlənmiş Ağalı kəndinin yerində “ağıllı kənd” konsepsiyasına uyğun olaraq yeni və müasir qəsəbənin salındığını xatırladan xüsusi nümayəndə əlavə edib ki, bu yaşayış məskənində 200 ev, uşaq bağçası, məktəb və bir neçə inzibati binanın inşası başa çatdırılıb, 150 evin, iki və üçmərtəbəli binaların tikintisi davam etdirilir. Artıq 41 ailənin 201 üzvünə evlərin açarlarının təqdim edildiyi, qəsəbədə məşğulluq probleminin olmadığı, sakinlərin əksəriyyətinin işlə təmin olunduğu vurğulanıb. Dayanıqlı kənd təsərrüfatının, turizm potensialının inkişafı üçün əlverişli mühitin olduğu, yerli və xarici sərmayənin yatırılması nəticəsində müxtəlif layihələrin artıq həyata keçirilməyə başladığı bildirilib. Zəngəzur dəhlizinin bir parçası olan və əlverişli coğrafi mövqeyə malik Zəngilanın bölgədə mühüm logistika məkanına çevriləcəyinə diqqət cəlb edilib.

Sonra Zəngilanın işğaldan əvvəlki və sonrakı vəziyyətini əks etdirən videoçarx nümayiş etdirilib.

Məftun Abbasov deyib ki, düşərgə iştirakçıları Şuşada gəzintilər zamanı özləri işğal nəticəsində şəhərə vurulmuş zərərin canlı şahidi olublar. Müharibədən sonra cəmi 7 ay ərzində Zəfər yolunun çəkilməsi ilə Şuşa şəhərinin logistik problemlərinə son qoyulduğu, hazırda mədəniyyət paytaxtımıza ikinci yolun çəkilməsi ilə əlaqədar işlərin aparıldığı, 6 zolaqlı həmin yol təhvil verildikdən sonra Füzuli rayonundan Şuşaya 30-40 dəqiqəyə çatmağın mümkün olacağı bildirilib. Heydər Əliyev Fondunun dəstəyi ilə həyata keçirilən layihələr əsasında bir sıra tarixi və mədəni abidələrin artıq bərpa edildiyi, hazırda bu işin davam etdirildiyi və qısa müddət ərzində yekunlaşacağı vurğulanıb. Şuşanın baş planının Böyük Britaniyanın “Chapman Taylor” şirkəti tərəfindən hazırladığını xatırladan M.Abbasov bildirib ki, plana əsasən, şəhərdə yaşayış binalarının, yaşıl dəhlizlərin inşa edilməsi, şəhər mərkəzinin, qorunub saxlanılacaq tarixi bina və abidələrin yerləri öz əksini tapıb.

Düşərgə iştiakçılarını Şuşa şəhərində görməkdən məmnunluğunu bildirən Samir Hümmətov söyləyib ki, hazırda KOBİA-nın əsas hədəfi işğaldan azad edilmiş ərazilərimizdə məşğulluğun təmin olunması və sahibkarlığın inkişaf edilməsidir.

Ruslan Ənvərli bildirib ki, bölgədəki tarixi, dini və mədəni abidələrin durumu və dünya standartlarına uyğun bərpası ilə bağlı təlimat hazırlanıb. Dünyada tanıdılması və təbliğ olunması məqsədilə həmin abidələrin UNESCO-nun mədəni irs siyahısına salınması istiqamətində iş aparılır: “Şuşada 210 tarixi və mədəniyyət abidəsi var. Onun təxminən 140-ı qoruq, digərləri isə qoruq kənarı ərazilərə düşür. Düşünürük ki, qısa müddət ərzində işğaldan azad edilmiş torpaqlarımızın, o cümlədən Şuşanın mədəni simasını özünə qaytaracağıq, növbəti səfərlərinizdə hər günün və hər anın daha fərqli olacağını özünüz hiss edəcəksiniz. Mədəni-tarixi abidələrin bərpası üzrə peşəkar mütəxəssis olan diaspor nümayəndələrimiz öz layihələri ilə Mədəniyyət Nazirliyinə müraciət edə bilərlər.”.

Dövlətimizin turizm siyasəti barədə ətraflı məlumat verən Şərifə Həsənova bildirib ki, son 2 il ərzində işğaldan azad edilmiş Qarabağın turizm dəhlizi kimi tanıdılmasına start verilib. Keçən aydan başlayaraq isə bütün beynəlxalq sərgilərdə Qarabağ istiqamətində turizm marşrutunun mümkünlüyünə dair stendlər təqdim edilir.

Vüsal Qarayev bildirib ki, azad edilmiş ərazilərin bərpası üzrə əsas prioritetlər idarəetmə və təhlükəsizlik, infrastruktur layihələrinin həyata keçirilməsi, iqtisadi fəallığın təmin edilməsi və iqtisadi sahədə həyata keçirilən digər addımlardır.

Panel iclası düşərgə iştirakçılarının suallarının cavablandırılması ilə yekunlaşıb.
-------------------------------------------------------------------------------------------------
Участники III Летнего лагеря диаспорской молодежи проинформированы о стратегии развития Карабаха

В рамках организованного в Шуше III Летнего лагеря диаспорской молодежи состоялось панельное заседание на тему “Стратегия развития Карабаха”.

На панельном заседании, проведенном под модераторством заместителя председателя Государственного комитета по работе с диаспорой Эльшада Алиева, выступили специальный представитель Президента Азербайджанской Республики на освобожденных от оккупации территориях, входящих в Карабахский экономический район (за исключением Шушинского района), Эмин Гусейнов, специальный представитель Президента Азербайджанской Республики в Зангиланском районе, входящем в Восточно-Зангезурский экономический район, Вахид Гаджиев, председатель правления Управления государственного заповедника города Шуша Мефтун Аббасов, заместитель председателя правления Агентства по развитию малого и среднего бизнеса Самир Гумбатов, заведующий отделом охраны культурного наследия Государственной службы по охране, развитию и восстановлению культурного наследия при Министерстве культуры Руслан Энверли, заместитель заведующего отделом восстановления и развития территорий Министерства экономики Вюсал Гараев, руководитель отдела развития туристической продукции Азербайджанского бюро по туризму Шарифа Гасанова.

Участники лагеря были подробно проинформированы о планах, связанных с работами по реконструкции, восстановлению и строительству, осуществляемыми в Карабахском и Восточно-Зангезурском экономических районах, подлежащими открытию рабочими местами, туристическим потенциалом, охраной культурно-исторического наследия, проектом “Bеликое возвращение”.

Эмин Гусейнов сообщил, что первый этап плана восстановления в Карабахском экономическом районе, состоящего из трех этапов до 2040 года, будет завершен в 2026 году. Первый этап включает процесс восстановления центров городов Агдам, Физули, поселков Гадрут, Суговушан и 32 сел. Подчеркнув, что поселки Гадрут и Суговушан, села Талыш и Туг планируется превратить в важные туристические места, он представил статистику рабочих мест, которые предусматривается открыть в Карабахском экономическом районе по различным отраслям.

Вахид Гаджиев сказал, что для формирования специфического облика города Зангилан в генеральном плане предусмотрена охрана исторических памятников, окружающей среды, применены современные подходы. Зангилан будет состоять из немногоэтажных зданий и индивидуальных домов. В целях устранения ущерба, причиненного экосистеме Зангилана в годы оккупации, на территории района на сегодняшний день посажены 2000 платанов и около 1000 килограммов семян дуба. Напомнив о том, что в соответствии с концепцией “умное село” на месте разминированного села Агалы возведен новый современный поселок, специальный представитель добавил, что в этом населенном пункте завершилось строительство 200 домов, детского сада, школы и нескольких административных зданий, продолжается строительство 150 домов, двух- и трехэтажных зданий. Было подчеркнуто, что 201 члену 41 семьи уже вручены ключи от их домов, что в поселке нет проблемы занятости, и большинство жителей обеспечены работой. Отмечено, что здесь есть благоприятные условия для развития устойчивого сельского хозяйства, туристического потенциала, что в результате вложения местных и иностранных инвестиций уже началась реализация различных проектов. Подчеркнуто, что Зангилан, являющийся частью Зангезурского коридора и имеющий выгодное географическое положение, станет важным логистическим центром в регионе.

Затем был показан видеоролик, отражающий состояние Зангилана до и после оккупации.

Mефтун Аббасов констатировал, что во время прогулок по Шуше участники лагеря сами стали живыми свидетелями ущерба, причиненного городу в результате оккупации. Отмечено, что всего лишь за 7 месяцев после войны была проложена дорога Победы, положившая конец логистическим проблемам города Шуша, что в настоящее время осуществляются работы по прокладке в нашу культурную столицу второй 6-полосной дороги, после сдачи которой из Физулинского района до Шуши можно будет добраться за 30-40 минут. Подчеркнуто, что на основе проектов, осуществляемых при поддержке Фонда Гейдара Алиева, уже восстанавливается ряд исторических и культурных памятников, что в настоящее время эта работа продолжается и в короткий срок завершится. Напомнив, что генеральный план Шуши подготовлен британской компанией “Chapman Taylor”, М.Аббасов сказал, что в плане нашли отражение строительство в городе жилых зданий, зеленых коридоров, места центра города, подлежащих сохранению исторических зданий и памятников.

Самир Гумбатов, отметив, что рад видеть участников лагеря в городе Шуша, подчеркнул, что в настоящее время основная задача АРМСБ заключается в обеспечении занятости и развитии предпринимательства на освобожденных от оккупации территориях.

Руслан Энверли сообщил, что подготовлена инструкция, касающаяся состояния исторических, религиозных и культурных памятников в регионе и восстановления их в соответствии с мировыми стандартами. Ведется работа по включению данных памятников в список культурного наследия ЮНЕСКО с целью их популяризации и пропаганды в мире: “В Шуше 210 исторических и культурных памятников. Из них около 140 находятся на территории заповедника, остальные – за его пределами. Считаем, что очень скоро мы вернем нашим освобожденным от оккупации землям, в том числе Шуше, их культурный облик, во время следующей поездки вы сами почувствуете, что каждый день и каждое мгновение будут иными. Представители нашей диаспоры, являющиеся профессиональными специалистами по восстановлению культурно-исторических памятников, могут обратиться со своими проектами в Министерство культуры”.

Шарифа Гасанова, подробно остановившись на туристической политике нашего государства, констатировала, что в последние 2 года началась популяризация освобожденного от оккупации Карабаха, как туристического коридора. А с минувшего месяца на всех международных выставках демонстрируются стенды относительно возможности туристического маршрута в направлении Карабаха.

Вюсал Гараев сказал, что основными приоритетами по восстановлению освобожденных территорий являются управление и безопасность, реализация инфраструктурных проектов, обеспечение экономической активности и другие действия, предпринимаемые в области экономики.

Панельное заседание завершилось ответами на вопросы участников лагеря.